سنجش شاخصهای توسعه یافتگی در استانهای کشور طی سال های 1383 تا 1388

نویسندگان

• جواد اطاعت ¹
• عبدالرضا شجاعی نسب ²

¹ دانشیار علوم سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

² کارشناسی ارشد جغرافیای سیاسی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

چکیده

واقعیت این است که هر چند اجرای برنامه­های پنج ساله توسعه در ایران از سال 1368 تا سال 1388 با توفیقاتی همراه بوده است؛ اما نتیجه اجرای برخی برنامه­ها، موجب بروز عدم تعادل­های منطقه­ای در بسیاری از مناطق جغرافیایی کشور (بویژه مناطق مرکزی در قیاس با مناطق پیرامونی)، شده و این اتفاق، نه تنها کیفیت زندگی مردمان کشور را به شدت کاهش داده، بلکه باعث بروز مسائل زیادی در حوزه­های مختلف شده است. از جمله برنامه­های یاد شده می­توان به برنامه چهارم کشور اشاره کرد که به دلیل ضعف و ناکارآمدی روش­های مدیریتی، موجب گسترش ناپایداری در بسیاری از بخش­های کشور شده است. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی و با بهره­گیری از شاخص­های مختلف توسعه (شاخص­های اقتصادی– زیربنایی و اجتماعی–فرهنگی) به منظور مقایسه سطح توسعه­یافتگی استان­های کشور انجام شده است. گردآوری داده­ها به صورت کتابخانه­ای بوده و در تحلیل داده­ها از مدل تاکسونومی عددی استفاده شده است. در طراحی نقشه­های موضوعی نیز از نرم­افزار GIS بهره­ گرفته است. نتایج تحقیق نشان می­دهد که: ارزیابی فرآیند توسعه در استان­های مختلف ایران به صورت تطبیقی بیانگر عدم توازن توسعه­یافتگی در آنها بوده و شکاف توسعه در برنامه چهارم توسعه در مقایسه با برنامه سوم نه تنها ترمیم نشده؛ بلکه روند افزایشی نیز داشته است.

کلیدواژه‌ها

• سیاستگذاری دولت
• توسعه یافتگی
• برنامه های پنج ساله
• ایران

---